Тілдік ойын

Тілдік ойын – австрия – ағылшын философы Л.Витгенштейннің «Философиялық зерттеулер» (қайтыс болғаннан кейін, 1953ж. жарияланған) атты еңбегінде қолданысқа енген ұғым. Тілдік ойын – бұл коммуникацияның (байланыстың) белгілі бір моделі (үлгісі) немесе мәтіннің (текстің) конституциясы (түзілісі, құрылысы), онда (мәт.конст.) сөздер қатаң анықталған мағынада қолданылады, бұл қайшылықсыз контекст құруға мүмкіндік береді. Тілдік ойынның мақсаты – тілдік адасуларға «терапия» жолымен табиғи тілдің торларын жою, түсініксіз сөйлемдерді жетілген, анық және айқындарына ауыстыру. «Тілдік ойын» идеясын, бір жағынан, кәдімгі сөздер ойыны (игра слов) мәніне ұқсас, соған негізделеді деп те қарауға болады.

Витгенштейн бойынша, тілдік ойындарда олардың бәріне ортақ белгі болмайды. Сондықтан оларды үйелмендік, отбасылық ұқсастық принципі (по принципу семейного подобия) бойынша жіктеуге, топтастыруға болады, яғни «ойындардың» өзара байланысты немесе жеке қосарланған белгілері түйіскен тізбектерін (цепочки) суреттеу арқылы. Витгенштейннен кейін тілдік ойын ұғымы батыстық философия мен мәдениетте кең тарау алды.